 |
เพลงชาติไทย |
|
|  สรรเสริญพระบารมี |
|
เพลงชาติไทย เป็นเพลงสำคัญของแผ่นดิน เพื่อเป็นเพลงชาติของราชอาณาจักรไทย เพลงชาติไทยมีที่มาโดยพฤตินัยเริ่มแรกสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่มีการใช้เพลงก็อดเซฟเดอะคิง (God Save The King) เพื่อบรรเลงประกอบการฝึกกองแถวทหาร จนพัฒนาเนื้อร้องและเป็นเพลงเกียรติยศของชาติ และในเวลาต่อมาเพลงชาติไทยฉบับปัจจุบันเริ่มใช้ครั้งแรกเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2482 ประกาศใช้ในสมัยของจอมพล แปลก พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี ในเนื้อหาของตำรานี้พึงกล่าวถึงที่มาของแนวคิดของเพลงชาติไทยจวบจนถึงปัจจุบัน
เมื่อตอนนั้น นิยามของเพลงชาติยังไม่ปรากฏดังในความหมายปัจจุบัน แต่เมื่อเทียบเคียงเพลงชาติที่อยู่ในฐานะเป็นเพลงสำคัญของชาติ ปรากฏเพลงบรรเลงเกียรติยศของพระมหากษัตริย์ ชื่อว่า "จอมราชจงเจริญ" เพลงจอมราชจงเจริญมีที่มาจากเพลงก็อดเซฟเดอะคิง (God Save The King) ในช่วงปี พ.ศ. 2394 ร้อยเอก อิมเปร์ (Impey) ครูฝึกทหารชาวอังกฤษ เดินทางเข้ามาเพื่อฝึกทหารวังหลวง ต่อมา โทมัส น็อกซ์ (Thomas Knox) นายทหารอังกฤษเดินทางเข้ามา พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าทรงให้ฝึกทหารวังหน้า ทั้งคู่เป็นผู้นำเพลงดังกล่าวซึ่งถือเป็นเพลงถวายพระเกียรติสำหรับสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียแห่งอังกฤษมาใช้ในสยาม
ต่อมา พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) ได้ประพันธ์เนื้อร้องขึ้นใหม่เป็นภาษาไทยตามฉันทลักษณ์ของโคลงสี่สุภาพโดยได้ตั้งชื่อเพลงขึ้นใหม่ว่า "จอมราชจงเจริญ" ปรากฏเนื้อเพลงตามความในหนังสือ "ประชุมมโหรี" ในปี พ.ศ. 2461 ความว่า
ประชุมมโหรี มีบทมโหรีเก่าใหม่ แลพระราชนิพนธ์
| บทร้องเพลงสรรเสริญพระบารมี
|
| ความที่ 1
|
|
|
| พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย) แต่ง
|
| ความ
|
ศุขสมบัติทั้ง บริวาร
|
| เจริญ
|
พละปฎิภาณ ผ่องแผ้ว
|
| จง
|
ยืนพระชนม์นาน นับรอบ ร้อยแฮ
|
| มี
|
พระเกียรติเลิศแล้ว เล่ห์เพี้ยงเพีญจันทร์
|
|
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อปี พ.ศ. 2414 นับเป็นการเสด็จพระราชดำเนินนับมาสู่การเปลี่ยนแปลง เมื่อเสด็จประพาสที่สิงคโปร์ ซึ่งในขณะนั้นสิงคโปร์เป็นเมืองขึ้นของอังกฤษและกองทหารดุริยางค์สิงคโปร์ได้บรรเลงเพลงเกียรติยศถวายเป็นเพลงก็อดเซฟเดอะคิง เหตุคราวนี้ พระองค์ตระหนักถึงการสร้างเพลงชาติมีเอกลักษณ์เป็นของชาตินั้นเอง จักกล่าวในบทต่อไป
คราวเสด็จกลับจากประพาสที่สิงคโปร์ พระองค์จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เรียกครูดนตรีไทยประกอบด้วยครูมรกฎ พระประดิษฐ์ไพเราะ (ครูมีแขก) และพระเสนาะดุริยางค์ (ขุนเณร) เพื่อปรึกษาหาเพลงทำนองไทยใช้บรรเลงถวายความเคารพและแสดงถึงความเป็นชาติ จึงได้เลือกเพลง "บุหลันลอยเลื่อน" ซึ่งเป็นเพลงในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ซึ่งใช้บรรเลงเพลงในฐานะเพลงสรรเสริญพระบารมี โดยเรียบเรียงเป็นทำนองสากล และสันนิษฐานใช้บรรเลงช่วงปี พ.ศ. 2414–พ.ศ. 2431 ปรากฏเนื้อเพลง ความว่า
บุหลันลอยเลื่อน
| กิดาหยันหมอบกรานอยู่งานพัด
|
พระบรรทมโสมนัสอยู่ในที่
|
| บุหลันเลื่อนลอยฟ้าไม่ราคี
|
รัศมีส่องสว่างดังกลางวัน
|
| พระนิ่งนึกตรึกไตรไปมา
|
ที่จะแต่งคูหาสะตาหมัน
|
| ป่านนี้พระองค์ทรงธรรม์
|
จะนับวันเคร่าคอยทุกเวลา
|
| ครั้นล่วงเข้ายามดึกสงัด
|
สงบเงียบเสียงสัตว์ทุกภาษา
|
| วังเวงวิเวกวิญญาณ์
|
พระนิทราหลับไปในราตรีฯ
|
|
ในปี พ.ศ. 2416 ได้มีการเปลี่ยนเพลงสรรเสริญพระบารมีฉบับของพระประดิษฐไพเราะ (มี ดุริยางกูร) ครูดนตรีคนสำคัญที่ได้ประดิษฐ์ทำนองขึ้น ภายหลังจากพระราชพิธีบรมราชภิเษก ครั้งที่ 2 เพลงสรรเสริญพระบารมี นั้นประพันธ์ทำนองดนตรีตะวันตกโดย ปิออตร์ ชูรอฟสกี (Pyotr Schurovsky) นักประพันธ์เพลงชาวรัสเซีย และทำนองทางไทยโดยพระประดิษฐไพเราะ (มี ดุริยางกูร) เป็นเพลงชาติของประเทศไทยฉบับที่ 3 และใช้บรรเลงระหว่างปี พ.ศ. 2431–2475
บทร้องเพลงสรรเสริญพระบารมีที่ใช้ในปัจจุบัน เป็นบทพระนิพนธ์ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ โดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชนิพนธ์แก้ไขเมื่อ พ.ศ. 2456 ความว่า
สรรเสริญพระบารมี
| ข้าวรพุทธเจ้า
|
|
เอามโนและศิระกราน
|
| นบพระภูมิบาล
|
|
บุญดิเรก
|
| เอกบรมจักริน
|
|
พระสยามินทร์
|
| พระยศยิ่งยง
|
|
เย็นศิระเพราะพระบริบาล
|
| ผลพระคุณ ธ รักษา
|
|
ปวงประชาเป็นสุขศานต์
|
| ขอบันดาล
|
|
ธ ประสงค์ใด
|
| จงสฤษดิ์ดัง
|
|
หวังวรหฤทัย
|
| ดุจถวายชัย
|
|
ชโย
|
|
