ข้ามไปเนื้อหา

ดาราศาสตร์ทั่วไป/อุปราคา

จาก วิกิตำรา

อุปราคาเกิดขึ้นเมื่อเงาของวัตถุหนึ่งทอดไปบนอีกวัตถุหนึ่ง จันทรุปราคาเกิดขึ้นเมื่อเงาของโลกทอดไปบังดวงจันทร์ เนื่องจากโลกอยู่ในตำแหน่งที่ปิดกั้นแสงจากดวงอาทิตย์ เช่นเดียวกัน เมื่อดวงจันทร์อยู่ในแนวเดียวกันระหว่างโลกและดวงอาทิตย์ ทำให้เงาของดวงจันทร์ทอดลงบนโลก ก่อให้เกิดการบัดบังดวงอาทิตย์อย่างชั่วคราว นั่นคือสุริยุปราคา

อุปราคาเกิดขึ้นเมื่อดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และโลกอยู่ในแนวเดียวกัน มันจะบดบังแสงอาทิตย์ที่มุ่งหน้าไปดวงจันทร์หรือโลก ขึ้นอยู่กับชนิดของอุปราคาว่าเป็นสุริยุปราคาหรือจันทรุปราคา ซึ่งการจัดเรียงตัวลักษณะนั้นจะเกิดขึ้นได้เมื่อดวงจันทร์มีดิถีจันทร์ดับหรือจันทร์เพ็ญเท่านั้น ถ้าดวงจันทร์อยู่ในช่วงจันทร์ดับ (ประมาณแรม 15 ค่ำ) จึงจะมีความเป็นไปได้ที่จะเกิดสุริยุปราคา ขณะที่ในช่วงจันทร์เพ็ญ (ประมาณขึ้น 15 ค่ำ) ก็อาจเป็นไปได้ที่จะเกิดจันทรุปราคาขึ้น ในระหว่างเกิดสุริยุปราคา เงาของดวงจันทร์จะทอดลงบนโลก และดวงจันทร์จะบดบังการมองดวงอาทิตย์จากโลก ในระหว่างเกิดจันทรุปราคา เงาของโลกจะทอดไปบนดวงจันทร์ และดวงจันทร์จะปรากฏมืดลงเมื่อเรามองจากโลก

มันเป็นหนึ่งในเหตุการณ์ท้องฟ้าที่เกิดขึ้นได้ยากและน่าตื่นเต้น สุริยุปราคาเป็นเหตุการณ์ที่ควรค่าแก่การชมหากคุณมีโอกาสได้ชมมัน เมื่อคุณมีโอกาสได้ชมสุริยุปราคาแล้ว ก็ควรหลีกเลี่ยงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นกับวิสัยทัศน์ของคุณ โดยการทำตามขั้นตอนการรับชมสุริยุปราคาที่ปลอดภัยอย่างเคร่งครัด (แต่ไม่มีอันตรายที่จะเกิดขึ้นต่อดวงตาในการสังเกตจันทรุปราคา เนื่องจากเราไม่ได้มองไปที่ดวงอาทิตย์) วิธีการที่ง่ายที่สุดของการชมสุริยุปราคาคือการใช้เข็มเจาะลงบนกระดาษ เพื่อให้รูที่กระดาษนั้นเป็นตัวฉายภาพของดวงอาทิตย์แทนการสังเกตโดยตรง ในขณะเกิดกระบวนการอุปราคานั้น คุณจะเห็นเงาของดวงจันทร์ที่ค่อย ๆ "กัด" เข้าไปบนดวงอาทิตย์ ถ้าเป็นไปได้ คุณอาจหาแผ่นตัวกรอง (ฟิลเตอร์) พิเศษ ที่สามารถทำให้คุณชมสุริยุปราคาจากดวงอาทิตย์ได้โดยตรงผ่านแผ่นตัวกรองนั้น ซึ่งแผ่นตัวกรองนั้นจะช่วยให้คุณมองดวงอาทิตย์ได้โดยตรงโดยไม่มีอันตราย แต่ต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่ามันเป็นแผ่นตัวกรองที่ถูกออกแบบมาเพื่อใช้งานในการดูดวงอาทิตย์ ที่แว่นกันแดด กระจกหน้ากากเชื่อม และตัวกรองอื่น ๆ ทำไม่ได้อย่างเพียงพอ ห้ามใช้กล้องโทรทรรศน์และกล้องสองตาโดยไม่มีตัวกรองเฉพาะที่ถูกออกแบบมาเพื่อใช้งานในการดูดวงอาทิตย์ครอบหน้ากล้องอยู่ เมื่ออุปราคาใกล้เต็มดวง พื้นที่ส่วนมากของดวงอาทิตย์ถูกบดบังไปเกือบสมบูรณ์ ตาของคุณยังเสี่ยงต่ออันตรายจากการมองดวงอาทิตย์อยู่ เมื่อคราสเต็มดวงมาถึง มันเป็นช่วงที่ปลอดภัยที่จะสังเกตด้วยตาเปล่าในการมองดวงอาทิตย์เป็นเวลาสั้น ๆ เมื่อคุณเห็นแสงสว่างของดวงอาทิตย์ปรากฏ ควรหันศรีษะหนีและใช้ตัวกรองถ้ายังอยากสังเกตอยู่