ข้ามไปเนื้อหา

ภาษาละติน/ตัวอักษรและเสียงของตัวอักษร

จาก วิกิตำรา
ตัวเขียนของตัวอักษรละตินโบราณจำลองมาจากแผ่นจารึกไม้ Vindolanda:[1] "Hoc gracili currenteque / vix hodie patefactas / Romani tabulas ornarunt calamo" ("ด้วยปากกาอันแหลมคมและไหลลื่น ชาวโรมันได้จารไว้ซึ่งจารึกเหล่านี้ ซึ่งแทบจะไม่มีการนำมาเปิดเผยในปัจจุบัน") โปรดสังเกตว่าบทกวีนี้ใช้ตัวอักษรละตินครบทุกตัวอักษร ดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่ตัวเขียนของอักษรละติน

ภาษาละตินมีตัวอักษรดังต่อไปนี้

A a B b C c D d E e F f G g H h
ā /อา/ bē /เบ/ cē /เค/ dē /เด/ ē /เอ/ ef /เอ็ฟ/ gē /เก/ hā /ฮา/
I i K k L l M m N n O o P p
ī /อี/ kā /คา/ el /เอ็ล/ em /เอ็ม/ en /เอ็น/ ō /โอ/ pē /เพ/
Q q R r S s T t U u X x
qū /คฺวู/ er /เอ็ร/ es /เอ็ส/ tē /เท/ ū /อู/ ex /เอ็กส์/
Y y Z z
ī Graeca /อี ไกรคะ/ zeta /เดฺซตา/

พยัญชนะ ได้แก่ ตัวอักษร B, C, D, F, G, H, I, K, L, M, N, P, Q, R, S, T, U, X, Z ส่วนสระ ได้แก่ ตัวอักษร A, E, I, O, U, Y

ทั้งนี้ มีตัวอักษรสองตัว ที่สามารถเป็นได้ทั้งพยัญชนะและสระ ได้แก่ ตัว I และตัว U เมื่อใช้ I เป็นพยัญชนะจะออกเสียง /ย/ และเมื่อใช้ U เป็นพยัญชนะจะออกเสียง /ว/ ทั้งนี้ เมื่อ I เป็นพยัญชนะจะใช้ J แทน และเมื่อ U เป็นพยัญชนะจะใช้ V แทนเพื่อความสะดวกต่อความเข้าใจ

เสียงของตัวอักษร

[แก้ไข | แก้ไขต้นฉบับ]

สระในภาษาละตินจะออกเสียงดังต่อไปนี้

สระ เสียง ตัวอย่าง
ā /อา/ hāc, stās
a /อะ/ amat, canās
ē /เอ/ tēla, mēta
e /เอะ/ tenet, mercēs
ī /อี/ sertī, prātī
i /อิ/ sitis, bibī
ō /โอ/ Rōma, ōris
o /โอะ/ modo, bonōs
ū /อู/ ūmor, tūber
u /อุ/ ut, tūtus
y /อี/ hyper, system (คำยืมจากภาษากรีก)

สระในภาษาละตินจะกำกับด้วยเครื่องหมายบอกความยาวเสียง ' ¯ ' แต่ทั้งนี้การออกเสียงคำจะขึ้นอยู่กับการเน้นเสียงหนักมากกว่าความยาวของสระ

สระผสมจะออกเสียงดังต่อไปนี้

สระผสม เสียง ตัวอย่าง
ae /ไอ/ taedae
au /เอา/ gaudet
ei /เอย์/ deinde
eu /เอว/ seu
oe /ออย/ foedus
ui /อุย/ cui, huic

พยัญชนะจะออกเสียงเหมือนกับภาษาอังกฤษ ยกเว้นว่า

พยัญชนะ เสียง ตัวอย่าง
c ออกเสียงเป็น /ค/ เสมอ cadō, cibus, cēna
g ออกเสียงเป็น /ก/ เสมอ gemō, gignō
j ออกเสียงเป็น /ย/ jam, jocus
n ออกเสียงเป็น /ง/ เมื่อนำหน้า c, qu, หรือ g ancora
qu, gu, su ออกเสียงเป็น /คฺว/, /กฺว/, /ซฺว/ inquit, quī, lingua, sanguis, suādeō
s ออกเสียง /ซ/ เสมอ rosa, is
t ออกเสียง /ท/ เสมอ ratiō, nātiō
v ออกเสียง /ว/ เสมอ vīnum, vir
x ออกเสียง /คฺส/ extrā, exāctus
bs, bt ออกเสียง /พฺซ/, /พฺท/ urbs, obtineō
ch, ph, th ออกเสียงเหมือน c, p, t ทุกประการ pulcher, Pheobē, theātrum

ในกรณีที่มีพยัญชนะซ้อนกันสองตัว ให้แบ่งพยัญชนะแก่พยางค์ที่ติดกันไปอย่างละตัว เช่น mitto /มิต-โตะ/, Appius /อัพ-พิ-อุส/, bellum /เบ็ล-ลุม/