วิกิตำรา:สื่อ
นโยบายวิกิตำราอย่างเป็นทางการที่ชุมชนวิกิตำราให้การรับรองและชาววิกิตำราต้องปฏิบัติตาม นอกเหนือจากการแก้ไขเล็กน้อยโปรดใช้หน้าอภิปรายเพื่อเสนอการเปลี่ยนแปลงนโยบายนี้ | หน้าเอกสารนี้คือ
นโยบายนี้อธิบายข้อกำหนดของเราสำหรับไฟล์สื่อที่ใช้ในวิกิตำราซึ่งรวมถึงรูปภาพ เสียง และวิดีโอคลิป ไฟล์สื่อที่ไม่ตรงตามข้อกำหนดเหล่านี้อาจถูกลบตามที่อธิบายไว้ใน นโยบายการลบ
ตำราเรียนในวิกิตำราได้รับอนุญาตแบบคู่ภายใต้เงื่อนไขของสัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ แบบแสดงที่มา-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ต้นฉบับ และ วิกิตำรา:สัญญาอนุญาตเอกสารเสรีของกนู เพื่อให้ทุกคนสามารถใช้, แก้ไข และแจกจ่ายตำราของเราไม่ว่าจะฟรีหรือเพื่อผลกำไร ไฟล์สื่อที่รวมอยู่ในตำราของเรามักจะได้รับสัญญาอนุญาตภายใต้เงื่อนไขที่คล้ายคลึงกัน โดยใช้สัญญาอนุญาตเสรี หรือไฟล์เหล่านั้นจะเป็นสาธารณสมบัติ โดยอนุญาตให้ใช้สื่อไม่เสรีอย่างจำกัดภายในข้อกำหนดของนโยบายนี้
สื่อสัญญาอนุญาตเสรีหรือสาธารณสมบัติ
[แก้ไขต้นฉบับ]
ต้องอัปโหลดสื่อที่ได้รับอนุญาตหรือสาธารณสมบัติเสรีไปยังวิกิมีเดียคอมมอนส์ ซึ่งเป็นที่เก็บสื่อที่ใช้ร่วมกันของวิกิมีเดีย ทั้งนี้ วิกิมีเดียคอมมอนส์จำกัดขอบเขตของไฟล์ที่สามารถอัปโหลด โดยต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขต่อไปนี้ทั้งหมด
ทุกไฟล์:
- ต้องเป็นไฟล์สื่อ
- ต้องอยู่ในรูปแบบไฟล์เสรีที่อนุญาต
- ต้องเป็นสัญญาอนุญาตเสรี หรือเป็นสาธารณสมบัติ
- ต้องเป็นประโยชน์จริงเพื่อการศึกษา
สื่อสัญญาอนุญาตเสรี
[แก้ไขต้นฉบับ]
ในประเทศที่ยอมรับลิขสิทธิ์ งานสร้างสรรค์ส่วนใหญ่จะได้รับการคุ้มครองลิขสิทธิ์โดยอัตโนมัติ โดยปกติ ผู้สร้างงานจะรักษาสิทธิ์ทั้งหมดในการทำงาน ("สงวนลิขสิทธิ์") เว้นแต่ผู้สร้างจะให้หรือโอนลิขสิทธิ์ของตนไปยังบุคคลอื่น สิ่งนี้อาจเกิดขึ้นผ่านสัญญาหรือการอนุญาตในรูปแบบอื่น ๆ
ส่วนสัญญาอนุญาตเสรี คือสัญญาอนุญาตซึ่งผู้ถือลิขสิทธิ์ให้สิทธิ์แก่ทุกคนในการใช้, ดัดแปลงแก้ไข, แจกจ่ายซ้ำ และสร้างงานลอกเลียนแบบของงานที่มีลิขสิทธิ์ของตนเพื่อการใช้งานเชิงพาณิชย์หรือที่ไม่ใช่เชิงพาณิชย์ สัญญาอนุญาตเสรีบางรายการอาจมีเงื่อนไขเพิ่มเติมเพื่อแลกกับสิทธิ์เหล่านี้ เช่น กำหนดให้งานที่ได้รับทั้งหมดต้องใช้สัญญาอนุญาตเดียวกันหรือสัญญาอนุญาตที่เข้ากันได้ รวมถึงชื่อผู้ถือลิขสิทธิ์ทั้งหมดและไม่ใช้ชื่อผู้ถือลิขสิทธิ์ในฐานะจุดขาย
ไฟล์สื่อที่อัปโหลดไปยังวิกิมีเดียคอมมอนส์ภายใต้สัญญาอนุญาตเสรี จะต้องประกอบด้วย:
- แม่แบบสัญญาอนุญาตเสรีที่เหมาะสม
- ข้อมูลทั้งหมดที่จำเป็นโดยสัญญาอนุญาตเสรีที่เหมาะสม เช่น ชื่อของผู้ถือลิขสิทธิ์และแหล่งที่มาดั้งเดิม
หากคุณต้องการใช้สื่อหรือภาพที่คุณสร้างในหนังสือบนวิกิตำรา คุณสามารถใช้สัญญาอนุญาตเสรีใด ๆ เช่น สัญญาอนุญาตเอกสารเสรีของกนู หรือสัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ แบบแสดงที่มา-อนุญาตแบบเดียวกัน ซึ่งคุณยังสามารถเลือกให้สัญญาอนุญาตแบบคู่ได้กับงานของคุณภายใต้สัญญาอนุญาตเสรีหลายรายการ การออกสัญญาอนุญาตแบบคู่ (หากเป็นไปได้) เป็นวิธีที่แนะนำ เนื่องจากจะให้เสรีสูงสุดแก่ผู้ใช้สื่อ ส่วนวิกิมีเดียคอมมอนส์มีข้อมูลเพิ่มเติมที่คอมมอนส์:ลิขสิทธิ์
เว้นแต่นโยบายจะระบุไว้เป็นอย่างอื่น โดยสัญญาอนุญาตเสรีต้องให้เสรีสี่ประการ ได้แก่:
- เสรีในการใช้งาน และได้ใช้ตามสิทธิ์อย่างเต็มที่ไปกับประโยชน์ของการใช้งาน
- เสรีในการศึกษาผลงาน และประยุกต์ความรู้ที่ได้รับจากงานนั้น
- เสรีในการทำและแจกจ่ายสำเนาทั้งหมดหรือบางส่วนของข้อมูลหรือนิพจน์
- เสรีในการเปลี่ยนแปลง, ปรับปรุง และแจกจ่ายงานซึ่งแตกออกมา
เสรีเหล่านี้อาจไม่ถูกจำกัด และการพยายามจำกัดเสรีเหล่านี้สำหรับรูปภาพหรือไฟล์สื่อเป็นเหตุให้ลบไฟล์นั้นทันที
สื่อสาธารณสมบัติ
[แก้ไขต้นฉบับ]งานที่เป็นสาธารณสมบัติมักมีการคุ้มครองเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยภายใต้กฎหมายลิขสิทธิ์ หรือไม่มีสิทธิ์ได้รับการคุ้มครองลิขสิทธิ์ ผลงานอาจถูกวางไว้เป็นสาธารณสมบัติ หรือกลายเป็นสาธารณสมบัติจากการบังคับใช้กฎหมาย บางประเทศอาจจำกัดการใช้งานสาธารณสมบัติหรืออาจไม่รับงานสาธารณสมบัติเลย
ไฟล์สื่อที่เป็นสาธารณสมบัติอาจได้ใช้หากสื่อสามารถใช้, แก้ไข และแจกจ่ายต่อได้อย่างเสรีเพื่อการใช้งานเชิงพาณิชย์หรือไม่ใช่เชิงพาณิชย์โดยทุกคนโดยไม่มีข้อจำกัดหรืออายุความ
ไฟล์สื่อสาธารณสมบัติที่อัปโหลดไปยังวิกิมีเดียคอมมอนส์จะต้อง:
- เป็นสาธารณสมบัติทั้งในสหรัฐและประเทศต้นทางของผลงาน (หากต่างกัน)
- ประกอบด้วยแม่แบบสาธารณสมบัติที่เหมาะสม
- ประกอบด้วยข้อมูลผู้สร้างสรรค์
หากคุณไม่ใช่ผู้สร้างสรรค์ คุณต้องมี:
- ลิงก์ที่เชื่อถือได้ไปยังตำแหน่งที่สามารถรับไฟล์สื่อ และสามารถตรวจสอบได้อย่างง่ายดายว่าเป็นสาธารณสมบัติ
- วันที่สร้างงานครั้งแรกหรือเผยแพร่ครั้งแรก
ตัวอย่างของสื่อสาธารณสมบัติ:
- งานศิลปะหรือภาพประกอบจากสหรัฐ ซึ่งสร้างสรรค์โดยผู้ที่เสียชีวิตไปแล้วกว่า 70 ปี
- สี, สัญลักษณ์, ภาพประกอบอย่างง่าย ฯลฯ ไม่มีสิทธิ์ได้รับลิขสิทธิ์
สื่อไม่เสรี
[แก้ไขต้นฉบับ]
สื่อไม่เสรี รวมถึงภาพที่มีลิขสิทธิ์, คลิปเสียงและวิดีโอ ตลอดจนไฟล์สื่ออื่น ๆ ที่ไม่มีสัญญาอนุญาตเสรี โดยปกติแล้ว จะเป็นงานที่มีลิขสิทธิ์ซึ่งนำไปใช้โดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธิ์ ด้วยเหตุผลนี้ จึงต้องอัปโหลดสื่อดังกล่าวในวิกิตำรา เนื่องจากห้ามอัปโหลดสื่อไม่เสรีไปยังวิกิมีเดียคอมมอนส์ ดูหมวดหมู่:ไฟล์ไม่เสรีที่วิกิตำราภาษาอังกฤษสำหรับตัวอย่างของสื่อไม่เสรีที่อัปโหลดในโครงการ
การอัปโหลดสื่อในโครงการใช้ประโยชน์จากหน้าพิเศษ:อัปโหลด แต่ใช้ได้เฉพาะผู้ดูแลระบบเท่านั้น ส่วนผู้ใช้รายอื่นควรขอการอัปโหลดที่ วิกิตำรา:ไฟล์สำหรับอัปโหลด หรือมิฉะนั้นขอสิทธิผู้ใช้ที่ วิกิตำรา:เสนอชื่อเพื่อเป็นผู้ดูแล
ต้องใช้สื่อที่ไม่เสรีภายในเงื่อนไขที่เข้มงวดของนโยบายนี้เท่านั้น หากคุณไม่แน่ใจเกี่ยวกับการใช้สื่อไม่เสรี ให้สอบถามในเลขาชาววิกิตำรา นโยบายนี้สำหรับสื่อที่ไม่เสรีอยู่ในหลักนิยมการยกเว้น (EDP) ในส่วนที่เกี่ยวกับการแก้ไขนโยบายการออกสัญญาอนุญาตมูลนิธิวิกิมีเดีย ณ วันที่ 23 มีนาคม ค.ศ. 2007[1]
เหตุผล
[แก้ไขต้นฉบับ]- เพื่อสนับสนุนพันธกิจของวิกิตำรา ในการผลิตเนื้อหาเสรีตลอดไปสำหรับการแจกจ่าย, แก้ไข และประยุกต์ใช้โดยผู้ใช้ทุกคนในทุกสื่ออย่างไม่จำกัด
- เพื่อลดการเปิดเผยทางกฎหมาย โดยการจำกัดจำนวนสื่อที่ไม่เสรี และใช้เกณฑ์ที่กำหนดไว้อย่างแคบกว่าที่บังคับใช้ภายใต้การใช้ลิขสิทธิ์ของผู้อื่นโดยชอบในกฎหมายลิขสิทธิ์ของสหรัฐ
- เพื่ออำนวยความสะดวกในการใช้สื่อไม่เสรีอย่างรอบคอบเพื่อสนับสนุนการพัฒนาหนังสือคุณภาพสูง
เกณฑ์
[แก้ไขต้นฉบับ]ไม่มีสิทธิ์อัตโนมัติในการใช้สื่อที่ไม่เสรีในหนังสือหรือที่อื่นในวิกิตำรา ซึ่งสามารถใช้ในวิกิตำราได้ก็ต่อเมื่อตรงตามเกณฑ์ทั้ง 10 ข้อต่อไปนี้
- ไม่มีเทียบเท่าเสรี สื่อที่ไม่ใช้เสรีจะใช้เฉพาะในกรณีที่ไม่มีเอกสารเทียบเท่าที่ได้รับอนุญาตโดยเสรี ซึ่งจะใช้เพื่อวัตถุประสงค์ทางการศึกษาเดียวกัน
- เคารพโอกาสทางการค้า สื่อที่ไม่เสรีจะไม่ถูกนำมาใช้ในลักษณะที่มีแนวโน้มที่จะแทนที่บทบาททางการตลาดดั้งเดิมของเนื้อหาที่มีลิขสิทธิ์ดั้งเดิม
- การใช้งานน้อยที่สุด:
ดูเพิ่ม
[แก้ไขต้นฉบับ]หมายเหตุ
[แก้ไขต้นฉบับ]- ↑ นโยบายนี้อิงนโยบายวิกิพีเดียภาษาอังกฤษเป็นส่วนใหญ่ ได้แก่หน้าวิกิพีเดีย:เงื่อนไขสำหรับเนื้อหาไม่เสรี, วิกิพีเดีย:เนื้อหาไม่เสรี, วิกิพีเดีย:แนวทางการให้เหตุผลการใช้สื่อไม่เสรี และวิกิพีเดีย:นโยบายการใช้ภาพ ซึ่งอาจมีประโยชน์ในการให้บริบท
|